Niedokończona historia

Jak to mówi Marta Jankowska: ” My w Kreatywnej nie malujemy paznokci , malujemy kamienie” 🙂 Nie pierwszy raz kamienie stają się ciekawym narzędziem pracy z dziećmi. Były już zadania „przed i po” https://kreatywnapedagogika.wordpress.com/2017/04/24/przed-i-po/,

wielkanocne kamienne jaja https://kreatywnapedagogika.wordpress.com/2017/03/28/jajo-na-twardo/

czy kamienny układ słoneczny https://kreatywnapedagogika.wordpress.com/2017/02/14/kosmiczne-kamienie/.

Dzisiaj kamienie posłużą nam do zainicjowania pewnych rysunków. Jak będzie wyglądał rysunek, jeżeli dorysujemy resztę? Czego brakuje? Czy będziemy w stanie dopasować kamień do gotowego już rysunku? Co do kogo lub czego należy?

Możemy wykorzystać kamienie jako zadanie z zagadką, mogą nam również posłużyć do tworzenia historii.

Woreczek takich kamieni warto mieć w świetlicy, w klasie, w domu – jeżeli mamy małe dzieci. A główną zaletą jest to, że się nie niszczy! Pomoc dydaktyczna do wiecznego użytku.

Wiele osób pyta nas czym malujemy kamienie, żeby uzyskać taki efekt. Nasz sposób jest banalnie prostu i tak naprawdę nie jest to malowanie, czyli praca farbą i pędzlem. Używamy sprawdzonych, zwykłych i tanich mazaków ( z sieciowego sklepu meblowego na literę I :), czarnych cienkopisów i bezbarwnego lakieru do paznokci w celu utrwalenia całości. Największą intensywność koloru udaje się uzyskać na jasnych, prawie białych kamieniach.

oprac.  Magdalena Buda i Iza Banaszczyk

Technika MOODBOARD w edukacji

MOODBOARD to w dosłownym tłumaczeniu tablica nastroju, jednak w Polsce używa się raczej nazwy tablica inspiracji, bo szerzej oddaje znaczenie i sens stosowania tej techniki. Tablice takie używane są przede wszystkim przez  architektów, projektantów wnętrz, projektantów stron internetowych, speców od reklamy.

Co to właściwie jest MOODBOARD?

To po prostu kolaż stworzony ze zdjęć, wycinków z gazet, słów, kolorów oddający nasze wyobrażenie o tworzonym właśnie projekcie. Nie jest to gotowy rysunek techniczny, czy wizualizacja wykonana w programie graficznym. Tu ważne są skojarzenia autora z danym tematem i to te wizualne jak i dotykowe, węchowe, słuchowe, czyli płynące ze wszystkich zmysłów ale także słowa, hasła, metafory. Tablica inspiracji ma za zadanie przekazać innym osobom dosłownie to co „siedzi w głowie” autora. Zamiast snuć opowieść i opierać się jedynie na przekazie werbalnym możemy posłużyć się konkretnym materiałem aby oddać swoje myśli, odczucia, nastroje i wyobrażenia. Projektanci używają ich aby lepiej komunikować się z osobą zamawiającą projekt. Przygotowują różnorodne materiały, a klient wybiera spośród nich to co lubi, to co mu się podoba, z czym dobrze się czuje i tworzy kolaż – bazę pomysłów i inspiracji. Może to zrobić na papierze, czyli manualnie, ale też wirtualnie bo dostępnych jest wiele programów do tworzenia takich tablic, na przykład https://olioboard.com/flash/editor

Posługując się jednym z nich wykonałam MOODBOARD, który pokazuje jak wyglądałaby moja wymarzona sala przeznaczona do prowadzenia różnego rodzaju warsztatów:

Jak technikę MOODBOARD możemy wykorzystać w edukacji?

1. Najprostszym pomysłem jest pokazanie uczniom gotowego programu i zabawa w projektanta wnętrz. Mogą przecież stworzyć swój wymarzony pokój, projekt szkolnej stołówki, sali lekcyjnej, łazienki, itd. Zbierając prace całej klasy dowiemy się czego potrzebują uczniowie w przestrzeni szkolnej, jakie są ich upodobania, preferencje. Dla dyrektora szkoły byłby to konkretne informacje przed planowanym remontem. Warto taki pomysł wdrożyć w życie, aby szkoła była przyjazna właśnie dla uczniów i „skrojona na ich miarę”.
2. Pomysł , który od dawna krąży wśród naszych kreatywnych nauczycieli i wykorzystywany jest na lekcjach z poszczególnych przedmiotów to stosowanie techniki MOODBOARD do pracy w grupach nad konkretnym zagadnieniem. W ten sposób można przeprowadzić np. sprawdzian ze znajomości lektury. Na zdjęciach przykładowe prace z „Ani z Zielonego Wzgórza”:

Jest to sprawdzian inny niż wszystkie bo polega na współpracy i wymianie informacji. Nie jest zwykłym odpytywaniem i szukaniem ewentualnych braków w wiedzy, czy luk pamięciowych u ucznia. Prawda jest taka, że jeśli ktoś czegoś nie doczytał, nie utrwalił, nie zapamiętał, w ciągu tych dwóch godzin pracy ma na to szansę, ucząc się od swoich rówieśników, dyskutując z nimi i wspólnie planując plakat. Dlatego najlepiej sprawdzają się 3 – osobowe zespoły, w niektórych klasach warto również przydzielić role i zadania poszczególnym członkom grupy.

Potrzebne będą duże arkusze papieru, najlepiej z bloku flip chart, wcześniej przygotowane wycinki z gazet, oczywiście nożyczki, klej, pastele i mazaki.

Każda grupa za pomocą techniki MOODBOARD przedstawia treść lektury wybierając najważniejsze wątki, fakty, przesłanie, cytaty, motywy, itd. Pracują wspólnie w czasie pierwszej godziny.

Na drugiej lekcji grupa przedstawia swoją pracę, a każdy z uczniów zabiera głos. Nauczyciel i reszta klasy zadaje pytania.

3.  Za pomocą tej techniki można również podsumować szereg lekcji  przeprowadzonych na temat danej książki. Poniżej przykład prac klasy II gimnazjum  – „Czarnoksiężnik z Archipelagu” Ursuli K. Le Guin

4. Na lekcji etyki, na godzinie wychowawczej można za pomocą tablic MOODBOARD porozmawiać o wartościach. Tu lepiej sprawdzą się prace indywidualne.

oprac. Iza Banaszczyk

 

 

Zwykły patyczek, a …

No tak, patyczki: do lodów, dla laryngologa, a dzisiaj dla nauczyciela!

Jak wykonać przedstawione na zdjęciach patyczki?

Potrzebne nam będą drewniane patyczki (szpatułki) , kolorowe taśmy klejące, nożyczki, czarny cienkopis i mazaki.

Na początku rysujemy głowę naszej postaci, najlepiej zaczynając od fryzury. Do głowy przyklejamy tułów z taśmy klejącej i resztę zaprojektowanej przez nas garderoby. Na końcu dorysowujemy nogi.

Do czego przydadzą nam się w szkole, takie patyczkowe ludziki?

1. Możemy zrobić twórczą lekcję o projektowaniu stroju. Wtedy każdy uczeń wykonuje kilka postaci w różnych stylizacjach. Możemy przy okazji porozmawiać o wizerunku, rodzajach ubrań, np tych oficjalnych, formalnych, sportowych, turystycznych, eleganckich itd.
2. Każdy uczeń może zrobić swój patyczkowy autoportret i podpisać z tyłu imieniem. Dzięki temu będzie miał swojego „awatara”. Nauczyciel wykorzysta je następnie np. w celu wylosowania konkretnej osoby do jakiegoś zadania, albo podzieli za pomocą patyczków klasę na grupy.
3. Patyczki – ludziki mogą stać się bohaterami wspólnie tworzonej opowieści. Dzieci pracują wtedy w 5 – osobowych grupach. Każda grupa ma 5 ludzików, którym nadaje imiona. Losując wciąż ze wspólnej puli po jednym bohaterze układa się po jednym zdaniu. Następnie ludzik znów wraca do zestawu i losuje kolejna osoba dodając swoje zdanie do rozpoczętej już opowieści.  Jedna osoba z grupy zapisuje tę historię. Na koniec czytamy głośno opowieści wszystkich grup.
4. Dla młodszych dzieci patyczki będą przydatne do nauki matematyki. Na przykład w zadaniach z treścią, gdy poszczególne osoby dostają jakąś liczbę przedmiotów, które musimy dodać, odjąć, pomnożyć, itd. Dzięki temu mamy podpowiedź wizualną i pracę na materiale konkretnym
5. Ludziki mogą być też bohaterami mini przedstawienia, stając się po prostu  kukiełkami.

Patyczki na lekcjach pojawiły się również we wpisach na blogu Frau Buda, jako:

narzędzie do ćwiczenia dialogów – https://fraubuda.wordpress.com/2016/05/23/jak-skuteczniej-cwiczyc-dialogi-z-dziecmi/

narzędzie do podziału na pary – https://fraubuda.wordpress.com/2016/03/08/podzial-na-pary/

oprac. Iza Banaszczyk i Magdalena Buda

Słowo drukowane ma moc

Zadanie to żartobliwie nazywamy „Zrób sobie anonim” bo kojarzy nam się  z komunikowaniem różnych informacji przez osoby, które chcą zostać anonimowe. Przy okazji możemy z uczniami porozmawiać o odwadze, sytuacjach, w których ukrywamy swoją tożsamość  i dlaczego to robimy. Zatem opowieść o anonimach i czasach, w których były one niestety na porządku dziennym, może posłużyć do rozważań etycznych i głębszej refleksji.

Oczywiście nie o anonimy tu chodzi, ale o twórcze przetwarzanie i spojrzenie na słowa od nowa. Samo zadanie  dla uczniów jest po prostu  ćwiczeniem językowym, wymagającym myślenia logicznego, wiedzy o kulturze, znajomości kodów kulturowych, symboli… Przyda się też dawka humoru i spostrzegawczość wzrokowa.

 

Proponujemy je przede wszystkim dla licealistów, mogą skorzystać też uczniowie gimnazjum.

Na jakich przedmiotach możemy skorzystać z tego pomysłu? na języku polskim, np. gdy mówimy o języku reklamy, języku propagandy, filozofii, wiedzy o kulturze, etyce, ale też na języku obcym i to w dwóch różnych wersjach zakładając dodatkowo ćwiczenie z tłumaczenia.

 

Co nam będzie potrzebne?

Słowa, zdania, hasła wycięte z gazet. Dobrze jest je przygotować wcześniej w domu. Dając uczniom na lekcji określoną pulę materiału literackiego siłą rzeczy zmuszamy ich do jeszcze większej gimnastyki intelektualnej. Oprócz tego przyda nam się klej, nożyczki i czyste kartki.

 

Zadanie to świetnie sprawdza się w grupach, czyli tak, jak najbardziej lubimy pracować.

oprac. Magdalena Buda i Iza Banaszczyk

„Przed i po”

„Przed i po” czyli książka inspiracja. Dzieło bez słów, bez wyrażonej werbalnie treści. Jednak nie jest to po prostu książka obrazowa i przeznaczona dla najmłodszych.

Obrazy w wersji przed i po łączy zawsze jakiś związek przyczynowo – skutkowy. Czasem bardzo prosty do rozszyfrowania, a czasem wymagający głębszego zastanowienia i refleksji. W wielu przypadkach przyda się wiedza przyrodnicza:

Nie zabraknie też takich, w których codzienne doświadczenia będą nieodzowne:

Na podstawie tej książki możemy również stworzyć lekcję filozofii, etyki, j. polskiego, której tematem będzie przemijanie, upływ czasu, cykl życia:

Zobaczcie do czego nas zainspirowała ta książka. Oto nasze przed i po:

Kamienie są dwustronne. Po jednej stronie mamy „przed” po drugiej „po”. Zachęcamy Was do przygotowania ich  razem z dziećmi. Te rysowałyśmy zwykłymi pisakami, a utrwaliłyśmy je bezbarwnym lakierem do paznokci.

Jak można wykorzystać taką pomoc dydaktyczną w pracy z dziećmi?

Usiądźmy razem i losujmy kamyki. Każdy, kto wylosuje niech opowie co było przed, a co było po. Czasami nie jest to takie łatwe, a czasami „przed” może być również „po”, wszystko zależy od argumentacji. Jest to dobra gimnastyka umysłu, bo ćwiczymy myślenie logiczne i uzasadnianie swoich sądów.

oprac. Iza Banaszczyk i Magdalena Buda

Latające książki

Z okazji Światowego Dnia Książki i Praw Autorskich, który obchodzimy 23 kwietnia warto zorganizować warsztaty promujące czytelnictwo, ale bez zadęcia, pogadanek, przemówień i wykładów. Nasz pomysł można zrealizować na każdym poziomie nauczania, po prostu jest uniwersalny.

Inspiracją dla nas stał się film przysłany przez Martę Jankowską, która z powodzeniem wykorzystuje go na swoich lekcjach. Na początku zatem obejrzyjmy tę poetycką animację:

Następnie wykorzystajmy przedstawione tu zdjęcia , aby porozmawiać z uczniami w jakich „okolicznościach przyrody”, w jakich warunkach, w jakich miejscach, kiedy i jak najbardziej lubią czytać:

Następnie niech uczniowie podzielą się na grupy zgodne ze swoimi preferencjami czytelniczymi, czyli według tych zdjęć.

Gdy powstaną grupy to każda z nich będzie miała za zadanie zaprojektować BIBLIOTEKĘ MARZEŃ. W tym celu przygotowujemy dla uczniów niezbędne materiały:

1. kartonowe pudełka, np. po butach
2. pudełka po czekoladkach, itp.
3. stare ilustrowane gazety,
4. plastelinę,
5. spinacze do papieru,
6. mazaki, pastele,

Projekt ma uwzględniać  potrzeby i preferencje danej grupy, ma być to miejsce, do którego chętnie będą przychodzić, sprzyjające czytaniu książek, inspirujące i zachęcające do spędzenia w nim czasu.

A gotowe projekty mogą wyglądać np. tak:

A może stworzone przez uczniów projekty zainspirują nauczycieli: wychowawców, bibliotekarzy, dyrektorów do wprowadzenia zmian w szkolnych bibliotekach? Może warto w tej sprawie posłuchać głosu bezpośrednich użytkowników tego miejsca?

Przy okazji już dziś zapraszamy Was na tegoroczny finał sezonu Kreatywnej Pedagogiki, który odbędzie się 6 czerwca w Europejskim Centrum Solidarności, a głównym bohaterem będą właśnie szkolne biblioteki 🙂

oprac. Iza Banaszczyk i Magdalena Buda

 

Książka dotykowa

Tworzenie książki dotykowej to ogromna frajda. Na początku (jak to zwykle bywa) potrzebny jest pomysł. Potem idzie już gładko.

Warto przemyśleć jakich materiałów chcemy użyć. Najlepiej by ilustracje tworzyć z takich o różnorodnych fakturach. Znajdźmy coś miękkiego, szorstkiego, gładkiego, śliskiego, ciepłego, zimnego… Zamknijmy oczy i sprawdźmy, który materiał najlepiej nadaje się do stworzenia danego obrazka. Pod ręką warto mieć też dobry klej. I do dzieła!

Moja pierwsza książeczka dotykowa opowiada o stworzeniu świata. Tekst jest krótki i prosty. A ilustracje o różnorodnych fakturach stanowią jej serce. Jest tu futrzana ciemność (z nauszników mojej córki), chmurki z piórek, fale z worka na śmieci, obrys dłoni wycięty ze skórzanej rękawiczki, kontynenty z filcu… Bogactwo materiałów, które można wykorzystać jest ogromne. Warto pamiętać by były one trwałe i dobrze przymocowane.

Książeczki dotykowe podbijają serca dzieci. Czytanie rączkami to wspaniała i rozwijająca zabawa. Można wykorzystywać je na wiele sposobów, m.in. podczas warsztatów dotyczących osób niewidomych lub o upcyklingu*.

Co więcej do 10 maja trwa konkurs Kreatywnej Pedagogiki i Publicznego Przedszkola „Trzynastka” „Książka dotykowa dla KAŻDEGO”. Zadaniem uczestników jest właśnie stworzenie książeczki dotykowej. Nadesłane prace zostaną włączone do księgozbioru Wojewódzkiej i Miejskiej Biblioteki Publicznej w Gdańsku. Szczegóły konkursu , a także instrukcje jak stworzyć taką książeczkę krok po kroku znajdziecie TUTAJ https://kreatywnapedagogika.wordpress.com/2017/04/03/konkurs-ksiazka-dotykowa-dla-kazdego/

Pozostaje tylko puścić wodze fantazji i stworzyć coś zupełnie wyjątkowego – własną książeczkę dotykową. A duma z bycia autorem … Cóż jest absolutnie bezcenna! 🙂

* upcykling– forma przetwarzania wtórnego odpadów, w wyniku którego powstają produkty o wartości wyższej niż przetwarzane surowce.

oprac. Marta Jankowska